چرا برخی کابل های جوشکاری خیلی زود می سوزند، ولی بعضی دیگر سال ها کار می کنند؟ این تفاوت از کجا می آید؟پاسخ این سوال را فقط کسانی می دانند که با ساختار، جنس سطح مقطع و نحوه انتخاب کابل جوشکاری آشنایی دارند. در این مقاله از بازرگانی ابراهیمی، این موضوع را بررسی میکنیم که چطور میتوان کابل مناسب برای جوشکاری را انتخاب کرد و جلوی آسیب های احتمالی را گرفت.
کابل جوشکاری دقیقا چه کاری انجام می‌دهد و چرا باید با آن آشنا باشیم؟
کابل جوشکاری یکی از اجزای حیاتی در فرایند جوشکاری الکتریکی است که مسئول انتقال جریان برق با شدت بالا از منبع تغذیه به الکترود استیل 308 یا مشعل جوش است. این کابل ها برای ایجاد قوس الکتریکی در جریان مستقیم یا متناوب استفاده میشود این قوس موجب ذوب شدن و انجام اتصال بین دو قطعه فلزی می شود.
از آنجایی که در عملیات جوشکاری ، شدت جریان بسیار بالا ولی ولتاژ پایین است، Welding Cable باید تحمل جریان های بالا را بدون افت شدید ولتاژ و بدون گرم شدن بیش از حد داشته باشد. در صورتی که کابل انتخابی ضعیف باشد یا مشخصات فنی درستی نداشته باشد، نه تنها عملکرد دستگاه مختل می شود بلکه خطر آتش سوزی و آسیب جدی نیز وجود دارد.
کابل جوشکاری چه تفاوت‌هایی با کابل‌های دیگر برق صنعتی دارد؟
برخلاف کابل های نیروی فشار ضعیف یا فشار متوسط که برای انتقال پایدار برق در سیستم های توزیع یا صنعتی استفاده میشوند. Welding Cable باید در برابر کشش، پیچش، سایش، جرقه های فلزی، حرارت بالا، گاهی رطوبت یا روغن مقاومت داشته باشد. به همین دلیل در ساخت آنها از عایق و روکش مخصوص مانند لاستیک EPDM یا PVC نرم استفاده میشود.
از سوی دیگر، در کابل های استاندارد صنعتی معمولا دارای قطر بزرگ و رشته های کمتر هستند. اما در Welding Cable از هادی های بسیار نازک و متعدد استفاده میشود تا انعطاف بیشتر شود. به همین دلیل در استاندارد ها، سطح مقطع کابل جوش با همان میزان جریان، اغلب کمتر از کابل های دیگر است، اما طراحی آن باعث جریان پذیری بهتر و خنک ماندن کابل در شرایط سخت می شود.
کابل جوشکاری یا کابل باتری؟ بررسی کاربردها و محدودیت‌ها
کابل های جوشکاری و کابل های باتری در ظاهر شباهت هایی دارند اما عملکرد و کاربرد آن ها بسیار متفاوت است. کابل باتری بیشتر در خودروها یا سیستم UPS برای انتقال جریان در زمان های طولانی استفاده می شود. اما کابل جوشکاری برای انتقال جریان بالا در مدت کوتاه، همراه با مقاومت در برار تنش های مکانیکی طراحی شده است.
در کابل باتری، معمولا روکش ضخیم تر بوده ولی انعطاف کمتر است، زیرا این کابل ها نیاز به خم شدن مکرر ندارند. در مقابل، Welding Cable با هادی های چند رشته بسیار نازک، انعطاف پذیری بالا و تحمل دمای زیاد ساخته می شود. بنابراین اگر از کابل باتری در جوشکاری استفاده شود، ممکن است در برابر گرما یا کشش اسیب ببیند.
آشنایی کامل با اجزای فنی Welding Cable؛ از جنس هادی تا نوع روکشپ
هریک از اجزای اصلی این کابل ها برای شرایط سنگین کاری در محیط های صنعتی بهینه سازی شده اند تا بتوانند در برابر جریان های بالا و عوامل محیطی مقاومت نشان دهند. کابل های جوشکاری از چند بخش اصلی تشکیل شده است که هرکدام وظیفه خاصی دارند:
- سیم مسی نرم با خلوص بالا که از رشته های بسیار نازک تشکیل شده است و انعطاف بالایی ایجاد می کند
- عایق داخلی جهت جلوگیری از اتصال کوتاه بین هادی و لایه های بیرونی
- روکش بیرونی مقاوم در برابر حرارت، سایش و مواد شیمیایی مانند روغن ها یا گازها
- ساختار چند لایه برای افزایش ایمنی و محافظت در برابر ضربه و پارگی
چرا انتخاب درست جنس هادی در کابل جوشکاری اهمیت دارد؟
جنس هادی در کابل جوشکاری یکی از عوامل کلیدی در عملکرد کلی کابل است. بیشتر کابل های جوشکاری از مس نرم ساخته می شوند، زیرا این ماده رسانایی بالایی دارد و افت ولتاژ را به حداقل می رساند. انتخاب اشتباه در جنس هادی ممکن است باعث افزایش حرارت، کاهش عمر کابل یا حتی خطر آتش سوزی شود.
مهم ترین مزیت استفاده از مس نرم، انعطاف پذیری بالا در کنار رسانایی مطلوب است. این ویژگی باعث می شود کابل بتواند بار های آنی با شدت زیاد را به خوبی تحمل کند. در برخی موارد خاص ، از آلمینیوم با روکش مس استفاده میشود، اما این ترکیب فقط در مواقعی پیشنهاد می شود که وزن کم اهمیت بیشتری نسبت به رسانایی بالا داشته باشد.
انتخاب سایز صحیح کابل جوشکاری بر اساس شدت جریان؛ راهنمای ۱۴۰۴
یکی از مهمترین مراحل در خرید کابل جوشکاری، انتخاب سایز درست بر اساس شدت جریان مورد نیاز است. اگر سطح مقطع کابل به درستی انتخاب نشود، نه تنها بازدهی سیستم کاهش می یابد، بلکه خطراتی ایمنی مانند داغ شدن بیش از حد آسیب به تجهیزات نیز افزایش می یابد. در تعیین سایز مناسب، فاکتورهایی مانند شدت جریان طول کابل و ولتاژ کاری نقش دارند. به‌عنوان راهنمای به‌روز شده سال ۱۴۰۴، فهرست زیر برای انتخاب سایز Welding Cable در پروژه‌های صنعتی و کارگاهی بسیار کاربردی است:
- سطح مقطع 16 mm مناسب برای جریان تا 100 آمپر
- سطح مقطع 25mm مناسب برای جریان تا 150 آمپر
- سطح مقطع 35mm مناسب برای جریان تا 200 آمپر
- سطح مقطع 50 mm مناسب برای جریان دستگاه جوش 250 آمپر جوشا
- سطح مقطع 70 mm مناسب برای جریان تا 350 آمپر
- سطح مقطع 95 mm مناسب برای جریان تا 450 آمپر
- سطح مقطع 120 mm مناسب برای جریان تا 550 آمپر
- سطح مقطع 150mm مناسب برای جریان تا 600 آمپر
چگونه به‌درستی سایز کابل جوشکاری را برای هر کاربرد محاسبه کنیم؟
برای محاسبه دقیق سایز کابل جوشکاری، باید چند عامل اصلی را در نظر گرفت. انتخاب بدون در نظر گرفتن این پارامتر ها می تواند موجب افت ولتاژ، کاهش عملکرد و حتی خطرات جدی مانند ذوب شدن کابل شود. در حالت استاندارد، روش انتخاب سایز بر اساس شدت جریان، طول کابل و دمای محیط انجام می شود. در ادامه مراحل اصلی برای تعیین صحیح سایز کابل ارائه شده اند:
- ابتدا حداکثر شدت جریان مورد نیاز دستگاه جوش را با دقت مشخص کنید.
- طول کابل از منبع تا محل مصرف را اندازه بگیرید ، هرچه طول بیشتر باشد کابل ضخیم تری نیاز است.
- از جدول استاندارد IEC یا DIN استفاده کنید تا سایز مناسب برای شدت جریان و طول مشخص شود.
- اگر دمای محیط بیشتر از 30 درجه سانتی گراد است، ضریب کاهش جریان را در نظر بگیرید.
- اگر از کابل به صورت حلقه ای یا قرقره استفاده شود جریان مجاز کاهش می باید، باید سطح مقطع افزایش یابد.
کابل جوشکاری چه مراقبت‌هایی نیاز دارد؟ نکات ایمنی، بازرسی و افزایش طول عمر
کابل جوشکاری به دلیل تماس مستقیم با جریان بالا، حرارت، اصطکاک، اشیای تیز و شرایط صنعتی خشن، نیاز به مراقبت دقیق و بازرسی منظم دارد. اگر از کابل به درستی نگهداری نشود، آسیب دیدگی های پنهان در کابل میتواند باعث برق گرفتگی، کاهش عملکرد دستگاه یا آتش سوزی شود.
یکی از اصول مهم در افزایش طول عمر Welding Cable، جلوگیری از پیچ خوردن یا کشیدن شدید کابل هنگام کار است. همچنین کابل نباید با اجسام داغ، مواد شیمیایی یا آب تماس داشته باشد. در محل هایی با روغن با مواد خورنده، استفاده از روکش مقاوم الزامی است.
بازرسی ظاهری کابل قبل از هر استفاده، به خصوص در نقاط اتصال به ترمینال یا گیره ها، باید به صورت منظم انجام شود. در صورت مشاهده بریدگی، نشت روغن، سوختگی یا داغی غیر طبیعی، کابل باید تعویض شود. هرگونه تعمیر موقت مانند چسب زدن به جای آسیب ممنوع است. همچنین انبارداری درست کابل در محیط خشک، خنک و دور از نور مستقیم خورشید، به حفظ خواص فیزیکی و الکتریکی روکش کمک زیادی میکند.
کدام آسیب‌ها در کابل جوشکاری شایع‌ترند و چطور باید از آنها جلوگیری کرد؟
در محیط های صنعتی، آسیب های مختلفی می توانند کابل جوشکاری را تهدید کنند. این آسیب ها اغلب به دلیل استفاده نادرست یا شرایط نامناسب کاری به وجود می آیند. شایع ترین آسیب ها شامل پارگی روکش، داغ شدن بیش از حد خوردگی در محل اتصال و شکستن رشته های مسی داخلی هستند.
جمع بندی
کابل جوشکاری یکی از مهمترین اجزای سیستم جوش است که انتخاب درست آن، بر کیفیت، ایمنی و طول عمر تجهیزات تاثیر مستقیم دارد. در این مقاله، نحوه انتخاب سایز مناسب کابل، اهمیت جنس هادی، تفاوت آن با کابل‌های دیگر و نکات مراقبتی بررسی کردیم. برای آشنایی با سایر راهنمایی‌ها در زمینه تجهیزات جوشکاری، پیشنهاد میکنیم از مقالات دیگر در وب‌سایت بازرگانی ابراهیمی بازدید کنید.
سوالات متداول
1.کابل جوشکاری چه تفاوتی با کابل صنعتی معمول دارد؟
کابل های جوشکاری برای جریان بالا و زمان کوتاه طراحی شده اند، در حالی که کابل های صنعتی بیشتر برای جریان پایدار و طولانی استفاده می شوند.
2.چطور میتوان مناسب ترین سایز کابل را برای دستگاه جوش انتخاب کرد؟
برای انتخاب سایز باید شدت جریان، طول کابل و نوع جوشکاری بررسی شود. به طور معمول، جریان بالاتر نیاز به سطح مقطع بیشتر دارد.
